பல வகையில், ஆல்பர்ட் ஐன்ஸ்டீனின் சார்பியல் கோட்பாடு (Relativity) வினோதமானது. ஆனால் குவாண்டம் விசையியல் (Quantum Mechanics) மிகவும் வினோதமானது, அதை அவரால் கூட ஏற்றுக்கொள்ள முடியவில்லை. அவரும் நீல்ஸ் போஹ்ர் என்ற மற்றோரு விஞ்ஞானியும் நடத்திய அறிவுசார்ந்த போர் இருபது ஆண்டுகளுக்கு அவர் இறக்கும் வரை நீடித்தது. இறுதியில், குவாண்டம் விசையியல் இன்னமும் முழுமையாக புடிபடவில்லை என்றாலும், அது மீண்டும், மீண்டும், மீண்டும் துல்லியமாக சரியென்று நிரூபிக்கப்பட்டது. குவாண்டம் விசையியலில் வேலை செய்யும் நபர்களிடையே உள்ள ஒரு சுலோகம்: "வாயை மூடிகொண்டு கணக்கிடு".

ஜான் பெல் என்ற விஞ்ஞானி இப்படி கூறுகிறார்:

"போஹ்ரின் கருத்துக்கள் முன்னுக்குப்பின் முரணாக, தெளிவற்று, தெரிந்தே மழுப்பியும் இருந்தது, ஆனால் சரியானது"

"ஐன்ஸ்டீனின் கருத்துக்கள் இணக்கமாக, தெளிவாக, எளிதாக இருந்தது, ஆனால் தவறானது"

நாம் நம் வாழ்க்கையையும், நாம் வாழும் உலகத்தையும் புரிந்துகொண்டு அர்த்தம் காண விரும்புகின்றோம். ஆனால் 'அர்த்தம்' என்பது என்ன? அது அடிப்படையில் நாம் பத்திரமாக, நிம்மதியாக உணர்வதற்கான நம் எதிர்பார்ப்பின் பிரதிபலிப்பு. வாழ்க்கைக்கு எந்த அர்த்தமும் இல்லை என்பதாகவும், அது அடிப்படையில் பொருளற்றது என்றும் உணர நேர்ந்தால், அது நம்மை பயமுறுத்துகிறது. மேலும் வாழ்க்கையில் உள்ள நிச்சயமற்ற, தெரியாத, தெளிவற்ற, முரண்பாடுகள் கொண்ட விசயங்களை எதிர்த்து போராடுகின்றோம். அதனால் பலவகையான நிம்மதி தரும், ஆறுதல் தரும், நம்பிக்கை தரும் கற்பனைகளையும், யோசனைகளையும் உருவாக்குகின்றோம். நாம் உண்மையை மறைக்க எவ்வளவு தான் முயன்றாலும், அதை பார்க்காமல் தப்பித்து விலகி ஓடினாலும், அது எப்போதும் நம்மை பின்தொடர்ந்து நம் கதவைத் தட்டி, தான் இருப்பதை நமக்கு நினைவுபடுத்தி கொண்டே இருக்கிறது. கற்பனைகள் சுகமாக இருந்தாலும், முடிவில் உண்மையே வெல்கிறது.

வெப்பவியக்கவியலின் இரண்டாவது விதியின் சிதறம் (Entropy) என்பது ஒழுங்கின்மையை அல்லது சீர்குலைவை குறிக்கிறது. அதன்படி தற்காலிகமாக ஒரு சில ஒழுங்கமைப்புகள் உருவானாலும், ஒட்டுமொத்தத்தில் ஒழுங்கின்மை (சிதறம்) எப்போதும் அதிகரிக்கும். விண்மீன் மண்டலங்கள், சூரிய மண்டலம், உயிர்கள் போன்ற இயற்கையில் உருவான ஒழுங்கமைப்புகளாக இருந்தாலும், அல்லது வீடு, கார், குளிர்சாதன பெட்டி போன்ற மனிதர்களால் உருவாக்கப்பட்ட ஒழுங்கமைப்புகளாக இருந்தாலும், அவை அனைத்தும் தற்காலிகமானவை; அவை தொடர்ந்து சீர்குலைவை நோக்கியே செல்லும்.

ஒழுங்கின்மை (சிதறம்) ஏன் எப்போதும் அதிகரித்து கொண்டே இருக்கிறது என்பதை ஆஸ்திரிய இயற்பியலாளரான லுட்விக் போல்ட்ஸ்மான் என்பவர் நிகழ்தகவு கொண்டு விளக்கினார். ஒரு ஒழுங்கமைப்பு இருப்பதற்கு மிகக்குறைந்த நிகழ்தகவே, அது அப்படி இல்லாமல் இருக்க பலமடங்கு அதிக நிகழ்தகவு. எனவே அது காலம் செல்லச் செல்ல சீர்குலைந்து போகும். அவரின் விளக்கம், அவர் வாழ்நாளில் ஏற்றுக்கொள்ளப்படவில்லை. மனச்சோர்வு சுபாவமுள்ள அவர், தூக்கில் தன் வாழ்வை முடித்துக் கொண்டார். அவருடைய விளக்கம் அவருடைய மரணத்திற்குப் பிறகே ஏற்றுக்கொள்ளப்பட்டது.

இரண்டாயிரம் ஆண்டுகளுக்கு முன்னர், கவுதம புத்தர் இதையே வேறொரு வடிவில் சொன்னார்: அனைத்தும் தற்காலிகமானது, நிலையற்றது, முடிவில் சீர்குலைந்து போகக் கூடியது. அவருடைய அனைத்து ஞானங்களும் அடிப்படையில் நிலையாமையைச் சார்ந்தது.